Avliyo Aleksandr Nevskiy

O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi huzuridagi Malaka oshirish markazi Surxondaryo viloyati mintaqaviy filiali Qashqadaryo va Surxondaryolik  imom-xatib va noiblardan iborat bo‘lgan 5-davra tinglovchilari 2023 yil 1-fevral kuni tushdan keyingi tadbirda Surxondaryo viloyati Termiz shahridagi “Avliyo Aleksandr Nevskiy” nomidagi pravoslav cherkoviga sayohat uyushtirildi.

Aleksandr Yaroslavich Nevskiy(1221-1263) - Novgorod knyazi, Kiev Buyuk Gertsogi va Kiev Rusining buyuk qo'mondoni. Bolaligidayoq Aleksandr urush san'atiga g'ayrat ko'rsatdi. 4 yoshida otasi Yaroslav uni jangchilarga taklif qildi. 9 yoshida ular katta akasi Fedor bilan birga Novgorodda hukmronlik qilishdi. 15 yoshida u Kievda, 17 yoshida esa Vladimirda hukmronlik qildi. Shunday qilib, unga yoshligidanoq davlat ishlarining asoslari o‘rgatilgan.

Uning faoliyatiga baho berishni, menimcha, tashqi siyosatdan boshlash kerak. O'sha paytda O'rda boshlig'i bo'lgan Batuga nisbatan u murosaga kelish niyatida edi, chunki u g'alaba qozona olmasligini bilar edi. Hattoki, Batu uning asrab oluvchi otasi bo'ldi. Bunday munosabatlar tufayli Aleksandr Batudan "yorliq" oldi, bu unga erlarni boshqarish huquqini berdi. Umuman olganda, uning siyosati tajovuzkor emasligini, aksincha Nevskiy davlat manfaatlarini himoya qilish tamoyillariga amal qilganligini aytish kerak. U har doim xalq va pravoslav e'tiqodi haqida qayg'urardi, Iskandarning tashabbusi bilan biron bir jang boshlanmadi va haqiqat har doim uning tamoyillari boshida turgan. Shuni hisobga olish kerakki, XIII asrda Rossiya ikki tomondan - katolik G'arbiy va mo'g'ul-tatarlarning zarbalariga duchor bo'lgan. Aleksandr Nevskiy dono hukmdor va sarkarda sifatida eng qudratli bilan tinchlik o'rnatdi va G'arbdan katolik ekspansiyasini qaytardi. U birorta ham jangda mag‘lub bo‘lmadi. Ba'zi tarixchilar Nevskiy Novgorod erlarida hokimiyatni mustahkamlash uchun O'rda bilan maxsus sulh tuzgan deb hisoblashadi. Livoniyaning Rossiyaga tahdidining ko'lami va agar u o'z erlarini Litva erlariga qo'shib olgan bo'lsa, mo'g'ullarga qarshi kurash mumkinligiga shubhalar ham aytiladi. Biroq, albatta, Aleksandr Nevskiy Rossiyaning tarixiy kelajagida ham, Sharqiy slavyan va mo'g'ul-tatar madaniyatlari sintezining shakllanishida ham katta rol o'ynadi.

Ushbu ibodatxona dastavval 1902-yilda Toshkentda joylashgan 1-chi Turkiston miltiqchilar brigadasi uchun qurilgan edi. 1910-yilgacha u avliyo Alekseyning 9-Turkiston miltiqchilar polkiga tegishli bo'lib, shundan keyin u avliyo Aleksandr Nevskiy sharafiga shu nomni oldi.